maandag 12 oktober 2009

Leefbaarheid En Tolerantie. Bespreking MDI Jaarverslag Deel 1



Het eerste deel van de bespreking van het MDI Jaarverslag 2008 en het gaat meteen al fout, want de titel van het verslag luidt:
"Voor een leefbaar en tolerant Internet"

Leefbaar Utrecht, Leefbaar Nederland, Leefbaar Rotterdam, het begrip 'leefbaar' wordt over het algemeen gebruikt als een uitdrukking voor een prettige woonomgeving. Welnu, aan een woonomgeving zit men min of meer vast: er valt niet aan te ontsnappen.
Met het internet is dat duidelijk anders: de gebruiker kan elk moment besluiten te stoppen of binnen het internet te verhuizen (verder te surfen). De factor vrijwilligheid bij het internetgebruik is zo groot en zo wezenlijk verschillend van een woonomgeving dat het gebruik van de term 'leefbaar' volstrekt misplaatst is.

Die vrijwilligheid brengt ook tolerantie met zich mee: een verstandige internetgebruiker zal zich er voortdurend van bewust zijn dat het aanbod divers is en zich niet snel druk maken over uitingen op het internet. Dat is nu juist niet wat het Meldpunt Discriminatie Internet propageert: het meldpunt biedt zich aan als klachtenbus voor de intoleranten en toont zich - op jacht naar resultaten die de subsidiestroom kunnen legitimeren - bij de afhandeling van de meldingen verre van tolerant.

Na deze valse start vervolgt het jaarverslag met een colofon, een lijstje medewerkers en de inhoudsopgave. Daarna komt het overzicht:

1. MDI Jaarverslag 2008 : een overzicht
2008 in het kort: het MDI ontving meer meldingen dan in 2007; van Haat tegen moslims en antisemitisme zijn evenals de afgelopen jaren de meeste meldingen gedaan; websites waren vaker bereid strafbare uitingen te verwijderen; de strafrechtelijke aanpak van discriminatie op het internet verbetert: er is een aantal zaken van het MDI in 2008 voor de rechter gebracht Het MDI heeft in 2008 1226 meldingen ontvangen over 1501 unieke uitingen. Het aantal meldingen is [b]daarmee flink gestegen[/b] (1046 in 2007). Het aantal uitingen is licht gedaald (1581 in 2007). Het aantal uitingen dat het MDI als strafbaar heeft beoordeeld is afgenomen van 1078 naar 899.
Met dat 'flink gestegen' valt het wel mee. Het aantal meldingen in 2005 en 2006 was respectievelijk 1289 en 1135: het aantal meldingen in 2008 ligt slechts zes procent boven het gemiddelde van de drie voorgaande jaren en, zoals het MDI zelf zegt: 2008 was een roerig jaar (Fitna, Gregorius Nekschot en het in de MSM benoemen van het exotische straatmeubilair).





















Een vreemd tabelletje, dit. Aan de cijfers 1, 2, 3 en 4 zou men kunnen afleiden dat het hier de resultaten per kwartaal van 2008 betreft, maar het zijn toch echt de getallen van 2005, 2006, 2007 en 2008.
In 2008 was het MDI nog succesvoller dan in voorgaande jaren in het laten verwijderen van uitingen. Naast de kerntaken (bestaande uit meldingsafhandeling en aangiftebeleid) startte het MDI in 2008 onderzoeken naar extreem-rechtse websites en naar het moderatorenbeleid van interactieve websites.
In het kader van de demonisering hebben extreem-rechtse websites natuurlijk prioriteit bij het MDI. Het onderzoeken van extreem-linkse en islamitische websites levert immers geen subsidie op.

Discriminatiegronden en de cijfers
Tabel 1. Categorieën waarover het MDI in 2008 de meeste strafbare uitingen registreerde




















In vergelijking met de afgelopen jaren is het verschil in het aantal strafbare uitingen tussen de categorieën minder groot dan in eerdere jaren. In 2008 zijn, net als in 2007 veel minder uitingen geregistreerd die betrekking hebben op meerdere categorieën.1 In 2008 hadden de meeste uitingen betrekking op haat tegen moslims. 60% van deze uitingen werd als strafbaar beoordeeld. Dit percentage is relatief laag omdat veel gemelde uitingen betrekking hadden op de islam en niet op moslims. Uitingen tegen de islam zijn niet strafbaar gesteld, opzettelijk beledigende uitingen tegen moslims als groep wel. Van de gemelde uitingen werden de uitingen tegen Marokkanen en Turken het vaakst als strafbaar beoordeeld (beide in 88% van de gevallen). De meeste strafbare uitingen in 2008 zijn antisemitisch, zij het iets minder dan in de afgelopen twee jaar. De afgelopen jaren is het MDI op diverse plekken op het internet geconfronteerd met Haat tegen moslims en het aantal uitingen is in deze categorie dan ook het hoogst. Het aantal uitingen is wel lager dan in 2007. Dit is opvallend nu 2008 een woelig jaar was. Geert Wilders bracht de film Fitna uit die tot veel discussie over de islam en moslims leidde. Hierbij kan worden aangetekend dat de discriminatiegrond “Marokkanenhaat” juist is toegenomen. Nieuwsberichten over criminaliteit gepleegd door jongens met een Marokkaanse achtergrond ontlokten veelvuldig strafbare reacties. In 2008 is in het maatschappelijk debat en in sommige media sterk de nadruk komen te liggen op de afkomst van deze groep jongens en is het aantal discriminerende uitingen tegen Marokkanen als groep ook toegenomen.
Antisemitisme is, hoewel het aantal uitingen lager is dan vorig jaar, nog steeds een probleem op het internet. Waar vroeger extreemrechts verantwoordelijk was voor de grote meerderheid van de antisemitische uitingen, lijkt antisemitisme zich te verbreden. Veel vaker dan voorheen worden antisemitische uitingen aangetroffen op mainstream interactieve websites. Het uitbreken van de Gaza-oorlog heeft eind 2008 voor een opleving van antisemitische uitingen gezorgd.

1 Een uiting als: “Al die klotenegers en kutmarokkanen moeten het land worden uitgegooid” is één uiting, maar heeft betrekking op twee categorieën: ‘anti-zwart racisme’ en discriminatie van marokkanen.
Het is merkwaardig dat het MDI nog steeds de term 'strafbare uiting' hanteert. Daar gaat het MDI namelijk niet over: daarover oordeelt de rechter. 'Naar mening van het MDI strafbare uiting', 'mogelijk strafbare uiting' of 'vermoedelijk strafbare uiting' zijn de juiste uitdrukkingen. Maar dat intimideert wat lastiger..

"De meeste strafbare uitingen in 2008 zijn antisemitisch, zij het iets minder dan in de afgelopen twee jaar."
Er zijn 100 maal zoveel moslims als joden op de wereld. Er zijn tientallen islamitische landen en er is maar één Israël.

Waarmee deze statistische afwijking zowel gesignaleerd als verklaard is.
Ontwikkelingen in online discriminatie
Evenals in 2007 zijn profielenwebsites, met name Hyves, en de videosite YouTube een belangrijke bron van discriminerende uitingen. Al deze websites zijn bereid om met het MDI samen te werken, in de overgrote meerderheid van de gevallen lukt het dan ook om discriminerende uitingen op deze sites snel verwijderd te krijgen. In 2008 valt op dat ook een aantal moppenwebsites voor veel discriminerende uitingen zorgen. Jarenlang zijn over dit type sites weinig meldingen binnengekomen, maar in 2008 was dat anders. Alle uitingen op deze sites zijn ook op verzoek van het MDI verwijderd. Interactieve websites (waaronder interactieve weblogs en webfora) maken net als in 2007 het overgrote deel uit van de meldingen bij het MDI. In de grote meerderheid van de gevallen zijn het de bezoekers van websites die strafbare discriminerende uitingen doen. Het MDI verzoekt dan de beheerder, moderator of eigenaar van de website deze uitingen
te verwijderen en benadrukt dat het van groot belang is om zelf actief te modereren en niet een verzoek van het MDI af te wachten.

Het verwijderingspercentage ligt in 2008 op ruim 91%. Dit betekent dat 91% van de uitingen waarover een verzoek tot verwijdering is gestuurd ook daadwerkelijk is verwijderd.2 Dat cijfer ligt iets hoger dan vorig jaar (90%), maar iets lager dan de twee jaar ervoor (95% in 2005 en 97% in 2006 ). In 2005 en 2006 werden echter minder verzoeken tot verwijdering gestuurd. Naar een aantal websites werd geen verzoeken gestuurd omdat deze website, zo was de inschatting, deze uitingen niet zouden verwijderen. In 2007 en 2008 werden naar deze sites toch verzoeken gestuurd en vaak met succes. Omdat er veel meer verzoeken werden gestuurd werden er in 2008 per saldo meer uitingen verwijderd, ondanks het lagere verwijderingspercentage.3

2 Niet over alle strafbare uitingen wordt een verzoek tot verwijdering gestuurd. Zie hoofstuk 2 voor meer informatie.
3 In 2008 werd bij ruim 80% van de strafbare uitingen een verzoek verstuurd, in 2005 en 2006 werd slechts in 50 tot 60% van de gevallen een verzoek gestuurd.
"In 2007 en 2008 werden naar deze sites toch verzoeken gestuurd en vaak met succes."

Het MDI is dus, evenals in 2007, in de archieven gedoken om voor 2008 de cijfers wat op te krikken en een enigszins toonbaar resultaat te kunnen presenteren. Wie wat bewaart die heeft wat..

Strafrechtelijke aanpak discriminatie op het internet
In 2007 zijn er geen zaken van het MDI voor de rechter gebracht, in 2008 is dit wel het geval. Een gebruiker van een extreemrechts forum werd vrijsproken omdat de rechtbank het internet niet openbaar achtte. Diezelfde maand oordeelde het Gerechtshof in een andere zaak van een weblogger die zich op dezelfde argumenten beriep, dat het internet wel degelijk openbaar is. In augustus werd de beheerder van rechts-nationalistische nieuwssite veroordeeld voor de discriminerende uitingen in de comments op zijn site. Een maand later werd een gebruiker van YouTube veroordeeld voor het plaatsen van antisemitische afbeeldingen en video’s. Verder heeft een aantal andere zaken van het MDI waarin OM en politie onderzoek hebben gedaan veel aandacht gekregen in 2008, met name geldt dit voor de onderzoeken betreffende de cartoonist Gregorius Nekschot en weblog Geenstijl.
De 'gebruiker van een extreemrechts forum' is poster Joshadam met wie het MDI nog een appeltje te schillen had.
Die 'andere weblogger die zich op dezelfde argumenten beriep' is Ertan de homowerper.
De 'beheerder van rechts-nationalistische nieuwssite' is de 'kleine vis' rechtser.com.
De YouTube-gebruiker is vooralsnog onbekend.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten